Studiowanie nie jest tanie, szczególnie jeśli musisz opłacać czesne, a do tego wynająć pokój lub akademik w innym mieście. Gdy dodać do tego codzienne koszty życia oraz koszty związane z dostępem do materiałów naukowych, kwota potrafi oszałamiać. Jednym z rozwiązań, po które mogą sięgnąć studenci, jest kredyt studencki. Jak działa ta forma finansowania, czym dokładnie jest kredyt studencki i co trzeba zrobić, żeby z niego skorzystać?
Co to jest kredyt studencki?
Kredyt studencki to specjalna forma wsparcia finansowego skierowana do studentów i doktorantów. W porównaniu do tradycyjnego kredytu gotówkowego, wyróżnia się preferencyjnymi warunkami – jego oprocentowanie jest bardzo niskie, a zaczyna się go spłacać dopiero po zakończeniu studiów i znalezieniu pierwszej pracy.
Nad całym systemem czuwa polskie państwo, które oferuje dodatkowe gwarancje – dzięki nim z kredytu studenckiego mogą skorzystać osoby bez zdolności kredytowej (a, nie oszukujmy się, studenci z reguły jej nie posiadają). Oczywiście wiąże się z nim kilka haczyków, które omówimy później, ale co do zasady jest to korzystne rozwiązanie dla osób z korzystnymi perspektywami zawodowymi po ukończeniu studiów.
Jak działa kredyt studencki?
Kredyt studencki powstał z myślą o młodych osobach uczących się, które potrzebują wsparcia na pokrycie kosztów edukacji i życia podczas studiów. Stąd większość zasad, na jakich działania jest dostosowanych pod wymagania i możliwości studentów. Jak działa kredyt studencki, jakie wymagania trzeba spełnić i na jakie haczyki powinno się uważać?
Preferencyjne warunki kredytu studenckiego
Jedną z największych zalet kredytu studenckiego są jego preferencyjne warunki finansowe, które czynią go znacznie bardziej atrakcyjnym niż tradycyjne pożyczki. Oprocentowanie kredytu studenckiego jest znacznie niższe – wynosi połowę stopy redyskonta weksli Narodowego Banku Polskiego. Odsetki są zatem minimalne, a ich spłatę pośrednio wspiera państwo.
Dodatkowym atutem jest elastyczność w spłacie zobowiązania. Wypłata kredytu odbywa się w formie miesięcznych transz w wysokości 400 zł, 600 zł, 800 zł lub nawet 1000 zł, dzięki czemu jest to stabilny, comiesięczny dochód – zupełnie jak z pracy. Transze są wypłacane przez cały okres trwania studiów, maksymalnie przez sześć lat (lub cztery lata w przypadku doktorantów).
Okres karencji w spłacie kredytu
Po zakończeniu studiów rozpoczyna się dwuletni okres karencji, podczas którego czasie kredytobiorca nie jest zobowiązany do spłaty kredytu. Jest to czas na znalezienie stabilnego zatrudnienia i przygotowanie się do regulowania zobowiązań finansowych.
Spłata kredytu rozpoczyna się po zakończeniu okresu karencji i trwa dwukrotnie dłużej niż okres pobierania transz. Przykładowo, jeśli student otrzymywał kredyt przez 5 lat, spłata będzie rozłożona na 10 lat. Raty są ustalane w taki sposób, aby były dostosowane do możliwości finansowych kredytobiorcy, co zmniejsza ryzyko niewypłacalności. Istnieje oczywiście możliwość nadpłacania lub wręcz całkowitej wcześniejszej spłaty kredytu, niezależnie od terminu należności rat.
Kto może skorzystać z kredytu studenckiego?
Kredyt studencki to opcja dostępna dla osób uczących się w Polsce na uczelniach wyższych – zarówno publicznych, jak i niepublicznych – oraz dla doktorantów. Aby ubiegać się o kredyt, należy spełnić dwa wymagania.
Pierwszym z nich jest status studenta lub doktoranta. Wnioskodawca musi posiadać ważne zaświadczenie z uczelni potwierdzające, że jest aktywnym studentem lub doktorantem.
Drugie wymaganie to kryterium dochodowe. Student lub doktorant musi spełniać wymagania dochodowe. Progi dochodowe są ustalane co roku przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Na rok akademicki 2024/2025 próg wynosił 4000 zł netto na osobę w rodzinie. Dochód ten musi być odpowiednio udokumentowany za pomocą zaświadczeń wystawionych przez urząd skarbowy.
Brak zdolności kredytowej nie jest przeszkodą do otrzymania kredytu studenckiego. W przypadku standardowych kredytów banki wymagają odpowiedniej zdolności kredytowej, jednak w przypadku kredytu studenckiego zabezpieczenie zapewnia państwo. Oznacza to, że osoby z niskim dochodem mają szansę na uzyskanie kredytu. Ba, jest to rozwiązanie skierowane właśnie dla nich!
Jak uzyskać kredyt studencki?
Zanim złożysz wniosek, upewnij się, że spełniasz podstawowe warunki do otrzymania kredytu studenckiego, czyli posiadasz status studenta lub doktoranta, a do tego twój dochód netto na osobę w rodzinie nie może przekraczać określonego progu ustalanego co roku przez Ministerstwo Edukacji i Nauki – aktualnie, tj. w roku 2025, jest to 4000 zł netto na osobę.
Jeśli spełniasz wszystkie wymagania, to przygotuj odpowiednie dokumenty i wybierz się do placówki banku. Tylko niektóre banki oferują kredyty studenckie. Są to:
- PKO Bank Polski S.A.,
- Bank PEKAO S.A.,
- Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. (wraz ze zrzeszonymi bankami spółdzielczymi),
- SGB-Bank S.A. (wraz ze zrzeszonymi bankami spółdzielczymi).
Zgodnie z najnowszymi wymaganiami, do wniosku o kredyt studencki musisz dołączyć:
- oświadczenie o wysokości dochodów i liczbie członków rodziny wnioskodawcy za poprzedni rok,
- zaświadczenie szkoły wyższej potwierdzające, że wnioskodawca jest studentem, doktorantem albo dokument potwierdzający udział w rekrutacji na studia albo do szkoły doktorskiej.
Bank może poprosić także o inne, dodatkowe dokumenty, które mają na celu ocenę twojej zdolności kredytowej i zabezpieczenie spłat kredytu. Musisz je wówczas dostarczyć i dołączyć do wniosku. Na tym etapie powinieneś/powinnaś zdecydować również o kwocie wypłacanej co miesiąc transzy. Pamiętaj, że im więcej środków dostaniesz, tym więcej musisz później spłacić!
Wnioski, co do zasady, składa się pomiędzy lipcem a październikiem i dotyczą następnego roku akademickiego. W razie wątpliwości – skontaktuj się z bankiem, pracownik wyjaśni dokładnie, jak to działa podczas składania wniosku.
Ważne informacje na temat kredytu studenckiego – potencjalne haczyki
Mam jeszcze kilka ważnych informacji na temat kredytu studenckiego, o których powinieneś/powinnaś wiedzieć. Jeśli wniosek zostanie zaakceptowany, bank zaprosi Cię do podpisania umowy kredytowej. Przed podpisaniem dokładnie przeczytaj wszystkie warunki. Zwróć szczególną uwagę na harmonogram wypłaty transz oraz dodatkowe opłaty administracyjne, które niestety często są wysokie. Nie zawsze da się coś z nimi zrobić, ale możesz spróbować trochę ponegocjować, szczególnie jeśli chcesz przesunąć wypłatę transzy na wcześniejszy dzień miesiąca.
Pamiętaj, że aby otrzymywać wypłaty transz kredytu, musisz regularnie dostarczać do banku zaświadczenie o kontynuacji studiów. Banki najczęściej wymagają takiego dokumentu na początku każdego roku akademickiego. Niewywiązanie się z tego obowiązku skutkuje wstrzymaniem wypłat – szczegóły znajdziesz w umowie o kredyt studencki.
Dla osób o bardzo niskich dochodach Bank Gospodarstwa Krajowego oferuje poręczenia do 100% wartości kredytu. Poza tym jeśli ukończysz studia z wysokimi wynikami, możesz liczyć na częściowe umorzenie kredytu. Zasady umorzenia są ustalane indywidualnie przez bank i Ministerstwo Edukacji. Zazwyczaj nie jest to duża suma, ale zawsze lepiej jest spłacić mniej, niż więcej. Pamiętaj również, że jeśli w trakcie korzystania z kredytu zmieni się twoja sytuacja finansowa lub status studenta, jesteś zobowiązany/a do poinformowania o tym banku.
Spłata kredytu studenckiego po zakończeniu studiów nie jest niestety bardzo prosta. Choć odsetki są minimalne, to jednak kwota, jaka nazbiera się przez lata studiów (szczególnie w przypadku wyższych transz po 600 zł, 800 zł lub 1000 zł) jest bardzo wysoka. Dlatego na spłatę kredytu studenckiego trzeba zarezerwować minimum rok, jak nie jeszcze dłużej.